KONULARA GÖZ ATALIM |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÖZEL GÜVENLİK HUKUKU
ÖGG KİMLİK SORMA YETKİSİ:
ÖGG nin kimlik sorma yetkisi 5188 sayılı kanunun 7/b maddesinde belirlenmiştir. Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri vb. etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde ayrıca 7/f maddesinde de hava meydanı, liman, gar, istasyon ve terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde kimlik sorması yetkisi açıkça belirtilmiştir. ÖGG nin kimlik sorma yetkisini kullanabilmesi için kanunda belirtilen şartların oluşması gerekir. Yani aynı yasanın 9. maddesinde ÖGG nin görev alanında, görev sırasında, kimlik kartının yakasına takılmış olması gerekmektedir. ÖGG nin kamuya mahsus kapalı mekânlarda kimlik sorma yetkisi kısıtlıdır. Kamuya açık alanlarda ise Özel Güvenlik Görevlisi suç şüphesi bulunmadıkça kimlik sorma yetkisini kullanmamalıdır. Ancak kamuya açık alanlarda ÖGG nin genel kolluk ile görev yapması ve kimlik sorma uygulamasının Genel Kollukça başlatılmış olması durumunda Genel Kolluk talep ederse ÖGG leri kimlik sorabilirler.
ÖZEL ALANLAR:
ÖG Görevlisinin kimlik sorma yetkisini görev yaptığı yerin ve yöneticilerinin hassasiyetleri belirler. İş yeri sahibi veya şirket yöneticileri "benim iş alanıma kimliksiz kişileri alma" diye bir talimat vermeleri üzerine işyerine girenlerin kimliğini kontrol edecektir ve kimliksiz içeri almayacaktır. ÖGG özel alanda kimlik sorma konusunda en geniş yetkiye sahiptir. Çünkü burada Özel Mülkiyet ön plana çıkmaktadır. ÖGG görev alanları içerisinde suçlan önlemek, suç faillerini ele geçirmek amacıyla diğer yetkilerini kullanırlar. Kişilerden kimlik sorabilirler, kişiler de kimlik göstermek zorundadır. Kimliğini ibraz etmeyenler görev alanına alınmaz. Kuruluşa ait olan ve girilmesi bir kayda bağlı olan yerlere görev yetkili olmayanların girmesini engellemek ve onları tanımak amacıyla da kimlik sorabilir.
KİMLİK SORMA VE BELİRLEMEDE UYGULANACAK ESASLAR:
1- Kimliği sorulan kişinin veya kişilerin kaçma veya saldırma riskine karşı gerekli emniyet tedbiri alınmalıdır. Şahıs üzerinden çıkabilecek kesici, delici, silah veya Patlayıcı maddelere karşı duyarlı olmalı.
2- Bu nedenle kişiye belirli bir mesafeden daha fazla yaklaşmamalı ve arkası dönük bulunmamalıdır.
3- Kimlik sormada nazik, kararlı ve disiplinli davranılmalıdır.
4- Kişinin kimliğindeki ad, soyadı, fotoğraf, silinti veya kazıntı, şahsın eşkâli iyi incelenmelidir. Gerekirse şahsı tanıtıcı başka belgeleri varsa onu da kontrol etmelidir. (Ehliyet, pasaport, vs.)
5- Kişilerin kimlik kontrolü hemcinslerince yapılmalı.
6- Aranan şahıslardan olup olmadığı kuvvetli şüphe varsa Genel Kolluğa bilgi vererek inceleme sürdürülmelidir.
7- Kimlik kontrolünde aile, kadın, yaşlı ve çocukların mağduriyetine sebep olacak hareketlerden kaçınılmalıdır. Kimliğini ispat edemeyenlere sorumluluk alanına girişlerine izin verilmemelidir.
YAKALAMA YETKİSİ:
5188 sayılı yasanın 7/ı maddesine göre ÖGG ye yakalama yetkisi verilmiştir. Her toplumun ortak yaşamını sürdürebilmesi için belli bir düzen ve disipline gereksinim vardır. Bu nedenle toplumlar en ilkelinden en gelişmişine kadar mutlaka gerekli güvenliklerini sağlamak zorundadırlar. Bu açıdan bakılınca devlet olmanın en temel gereksinimlerinden biri halkın huzur ve güveninin sağlanmasıdır. Yakalama yetkisi de buna yöneliktir.
YAKALAMANIN TANIMI:
Kamu güvenliği veya düzenine veya kişinin can ve mal güvenliğine yönelik olan bir tehlikenin ortadan kaldırılması için denetim altına alınması gereken veya suç işlediği yönünde hakkında kuvvetli iz, emare veya delil bulunan kişinin özgürlüğünün fiilen geçici olarak kısıtlanması ve denetim altına alınması işlemidir. Yakalama yetkisi kullanılırken haksız uygulamalarla anayasa ile koruma altına alınmış kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar verilmemesi gerekir. Yakalama işlemi tutuklama kararının gerçekleştirilmesi veya ceza yargılamasının sağlıkla ve güvenli bir şekilde yürütülebilmesi için yapılır. Anayasamızın 19. maddesi kişi hak ve özgürlüklerini güvence altına almıştır. Bu nedenle kişi hak ve özgürlüklerinin özüne yakalama sırasında dikkat edilmelidir.
1- Mahkemelerce haklarında verilen tutuklama kararının icrası gereği kişilerin özgürlükleri Genel Kolluk ve ÖGG tarafından sınırlandırmak amacıyla kontrol altına alınabilir.
2- Haklarında tutuklama kararı olmasa dahi suç işlediği yönünde kuvvetli şüphe bulunan kişilerin özgürlükleri de geçici olarak sınırlandırılabilir.
3- Yakalama ancak suçüstü halinde veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde yapılabilir. Aksi takdirde hâkim kararı olmadıkça yapılamaz. YAKALAMA NEDENLERİ:
1- Sanığın suçluluğu hakkında kuvvetli bir delil olmalıdır.
2- Sanığın kaçma olasılığı olmalıdır.
3- Delillerin yok edilme olasılığı olmalıdır.
4- Delillerin değiştirilme olasılığı olmalıdır,
YAKALAMA YETKİSİ:
Özel Kolluk Açısından; Önleme Yakalaması, Adli Yakalama Ve Özel Yakalama Olarak Üçe Ayırabiliriz.
1- Önleme Amaçlı Yakalama:
Önleme yakalamasında amaç; şahısları koruma altına almaktır.
a) Topluma ve çevreye zarar vermesini önlemek
b) Kendilerini koruyamayacak durumda olanların vücut bütünlüklerini muhtemel tehlikelerden korumak.
c) Kamu düzenini bozucu faaliyetlere engel olmaktır. Örnek: Görev alanında kaybolmuş veya terk edilmiş çocuk, akıl hastası, kendini idare edemeyecek kadar sarhoşlar, bir başka nedenle bilincini yitirmiş kimseler ve görev alanına girmiş, nedenini izah edemeyen kişiler önleme amacıyla ÖGG tarafından yakalanır. Gerektiğinde Genel Kolluğa veya yakınlarına teslim edilir. Acil durumda olanlara ilk yardım yapılarak bir sağlık kuruluşuna gönderilirler. Türk Medeni Kanununun 446–447 maddelerine göre akıl hastalığı, bağımlılık, ağır ve tehlike arz eden bulaşıcı hastalık ve serserilik halinde koruma amacıyla yakalama yapılabilir.
2- Özel Yakalama:
5188 Sayılı Yasa madde 7/j ÖGG görev mahallinde görevine ait işlemlerin yapılmasını kasten ihlal eden veya yetkisi dâhilinde aldığı tedbirlere aykırı davranan şahıslan yakalamaya yetkilidir. Yakalanan kişinin tutulma süreci elde olmayan nedenlerle 24 saati geçmemelidir. ÖGG olay yerini koruma önlemlerine uymayanları men etme ve yakalama yetkisine sahiptir. Bu tür yakalama işlemi engelleyen, alman tedbirlere aykırı davranan kimselere uygulanır. Engellemeyi yapan bir izleyici, basın mensubu, müdafi ve tanığa da bu tedbir uygulanabilir. Ancak ihlal kasıtlı ve hukuka aykırı olmalıdır. TCK 168. maddesi Genel kolluk için yakalama ve men etme yetkisi olarak belirtilmektedir. Aynı maddeye göre Özel Güvenlik Görevlisi de olay yerini koruduğu sırada kasıtlı olarak aldığı tedbirlere aykırı davrananları yakalayabilir ve bu yetki yakalama ve men yetkisine dönüşebilir.
3- Adli Yakalama:
Adli yakalama CMK (Ceza Mahkemeleri Kanunu) Madde 90 ile düzenlenmiştir. Herkes tarafından bu maddeye göre geçici olarak yakalama yapılabilir. Yani suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması olasılığının bulunması veya hemen kimliğini belirleme olanağının bulunmaması nedeni ile kişi yakalanabilir. Ayrıca çocuklara beden veya akıl hastalığı, malûllük veya güçsüzlük nedeni ile kendilerini idareden aciz bulunanlara karşı işlenen suçüstü hallerinde kişi şikayete bağlı olmadan yakalanabilir. ÖGG görev alanında haklarında yakalama ve tutuklama kararı bulunan kişileri yakalar ve arayabilir. (Ceza Mahkemeleri Kanunu) Madde 98. ÖGG nin suçu mercilerine bildirmemesi, (T.C.K. Madde 279) Görevi Kötüye Kullanma (T.C.K. 257/1) suçundan sorumlu tutulur. Görev alanı 5188 Sayılı Yasanın 9. maddesine göre belirlenmiştir. Dolayısıyla zor kullanma ve yakalama yetkilerinin kullanılmasını gerektiren olaylar en seri vasıta ile genel kolluğa bildirilir. Yakalan kişi ve zapt edilen eşya genel kolluğa teslim edilir. (5188 Madde 9) görev alanlarının zorunlu hallerde genişletilmesi 5188 6/e Görev alanında suç işleyerek görev alanının dışına kaçan failin görev alanı dışındaki takibi ve yakalanması MEŞHUD suç tanımının gereğidir. ( Meşhud Suç 3005 Madde 1 ve C.M.K Madde 90/1 b) gereğidir. Görev alanı dışında bulunan failin görev alanı içerisindeki hedeflere saklında bulunması mümkündür. Bu halde ÖGG nin alan dışındaki olaya müdahale etmesi yetkilerini kullanabilmesi gerekir.
YAKALAMA İŞLEMİNDEN SONRA YAPILACAKLAR:
1- Yakalama İşlemi Tutanakla Tespit Edilir.
2- Zor Kullanılmışsa Tutanakta Belirtilir.
3- Yakalama Nedeni ve Deliller Tutanağa Yazılmalıdır.
4- Zor kullanma olmadığı halde failin düşmesi veya herhangi bir yere çarpması neticesinde yaralanma meydana gelmiş ise mutlaka belirtilmelidir.
ÖGG YAKALAMA YETKİSİNİ KULLANIRKEN NE TÜR SUÇLARI İŞLEME RİSKLERİ İLE KARŞILAŞABİLİR.
1- Hürriyeti tehdit (T.C.K. lO9/3d)
2- Hukuka aykırı üst arama (T.C.K. 120)
3- İşkence(T.C.K. 94)
4- Görevi ihmal (T.C.K. 257/2)
5- Öğrendiği suçu mercilerine bildirmeme (T.C.K. 279) Bütün bu suçlara karşı ÖGG nin en önemli güvencesi düzenleyeceği tutanaktır. Tutanak yapıldığında mutlaka 2 nüsha düzenlenmelidir. Genel kolluğa şüpheliyi teslim ettiğine dair karşılığında imzası alınmalıdır. Hem genel kolluk hem ÖGG bakımından bir güvencedir.
İFADE ALMA SAYILMAYAN DAVRANIŞLAR
Şüpheli ÖGG nin elindeyken aralarında olayla ilgili karşılıklı konuşmalar geçebilir. Bu bir bilgi almadır. İfade alma sayılmaz. ÖGG şüpheli şahsa soru sorabilir, şüpheli şahıs cevap vermek zorunda değildir. ÖGG ile şüpheli arasında geçen konuşmadan ötürü elde edilen bilgiler genel kolluğa sözlü olarak bildirilmelidir. ÖGG şüphelinin veya zanlının haklarını bildirmekle görevli değildir. Ancak yakaladığı kişiye yakalama nedenini bildirmekle yükümlüdür. Bilgi ve bulgulara tehdit, yorma, aldatma, hile yöntemleri kullanılırsa hukuka aykırı delil sayılır. Delil olarak kabul edilmez. (T.C.K. I35/a)
YAKALANANIN MUHAFAZASI
1- Yakalanan kişi kendisine ve çevreye zarar verecek durumda değilse veya kaçma ihtimali yoksa kelepçe aşırı bir tedbirdir. Ancak kural olarak şüpheli kişi kelepçelenmelidir.
2- Şüpheli saldırgan tavırlar gösteriyorsa veya şüpheliye karşı bir saldırı ihtimali varsa bu kişi muhafaza altında korunmalıdır.
3- Tanıklarla şüpheli ve zanlı yanında konuşulmamalıdır.
4- Şüpheli veya zanlılar birden çok ise ayrı ayrı yerde muhafaza edilmelidir veya birbirleri ile konuşmalarına engel olunmalıdır.
YAKALAMAMALARDA ŞÜPHELİNİN KİŞİSEL DURUMU VE ÖZELLİKLERİ 1- Akıl hastası olması halinde polise teslim edilir.
2- Meskeni bulunmayan serseriler kaçma olasılığı yüksek kişiler olarak nitelendirilir. Bu nedenle derhal yakalanarak genel kolluğa teslim edilir.
3- Şüphelinin parlamenter veya bakan olması halinde yasama dokunulmazlığına salip olduğu için ÖGG ce yakalanması söz konusu değildir. Ancak ağır cezalık suçlarda genel kolluğa derhal bilgi verilir,
4- Memur suçüstü halinde ve görevi esnasında veya görevinden kaynaklansın nedenlerden dolayı bir suç işlemişse ÖGG tarafından yakalanır.
5- Diplomatik dokunulmazlığı olanlar ÖGG tarafından yakalanamaz.
6- Suçüstü halinde asker kişinin kaçması umulur ise gecikmesinde sakınca varsa ÖGG tarafından yakalanır ve genel kolluğa çok acele bilgi verilerek teslim edilir.
ÖGG NİN ARAMA YETKİSİ
06.04.1944 Tarihli insan haklan evrensel beyannamesine göre yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır. Şeklinde belirlenmiştir. Anayasamızın 20. maddesinde herkes özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. Denilmektedir. Milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık, genel ahlakın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden birine veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merci yazılı emri bulunmadıkça;
a- Kimsenin üstü. özel kağıtları ve eşyası aranamaz.
b- Bunlara el konulamaz.
ARAMA USUL BAKIMINDAN İKİYE AYRILIR
a- Adli Arama b- Önleme Araması
a- Adli Arama: Bir suç işleyen veya suça iştirak veya yataklık eden kimsenin Saklanan şüphelinin veya hükümlünün yakalanması ve suç delillerinin elde edilmesi için o kişinin üzeri, eşyaları, konutu, müştemilat), kâğıtları ve aracında usulüne uygun olarak yapılan aramadır. Adli aramada amaç yakalama ve el koymadır. Özel Güvenlik Görevlisi bölgesinde adli amaçlı yaptığı aramaların tamamı hâkim kararı olmadan yapılan aramalardır. Hâkim kararı ile genel kolluk arama yapabilir. Özel Güvenlik Görevlisi görev alanı içinde mülkiyet sahibinin izni olmadan ev sair kapalı mahallerde araç üzerinde veya kişinin üzerinde bir arama yapamaz. Bunun istisnası sadece gemilerde sözkonusu olabilir. Gemideki Özel Güvenlik Görevlisi Türk Ticaret Kanununa göre gemi yabancı bir ülkede denizde bulunduğu sırada herhangi bir kimsenin gemi içerisinde suç işlemesi halinde gemi kaptanına bir takım yetkiler vermiştir,
1- Suçun ispatına yarayan bütün delilleri tespit eder
2- Şüphelileri yakalar
3- Olayla ilgili kişilerin ifadelerini tutanağa geçirir
4- Suç araçlarına el koyar. Gemi kaptanı ÖGG nin arama yapmasını talep ederse ÖGG nin arama yapması kanuna uygundur. Özel Güvenlik Görevlisi görev alanındaki terk edilmiş yerlerde arama yapabilir. İlgisiz kişilerin barınması veya suç eşyası ve aletlerinin saklanması nedeniyle de arama yapabilir. Yazlık gibi geçici olarak terk edilen konutlar ve bu konutların müştemilatı (eklentileri) konut kapsamındadır. Yani ÖGG yönetimden izin almadan bu gibi yerlerde arama yapamaz. Görev alanlarındaki bahçelere kontrol amacı ile girebilmeleri için ÖGG nin yönetimden izin alması gerekir. Ve yazılı olarak görev talimatında belirlenmesi
b- Önleme Araması: 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair kanunun 7 inci maddesine göre ÖGG şu hallerde arama yapabilir.
1- Koruma ve güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isleyenleri duyarlı kapıdan geçirme,
2- El detektörü ile üstelerini arama
3- Eşyalarını X-Ray cihazından geçirmek.
4- Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri, cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma ile birlikte kişilerin üstlerini detektörle aramak.
5- 5271 sayılı CIVIK nin 90 ncı maddesine göre yakalama ve yakalama ile orantılı arama
6- Hava meydanı, liman, gar, terminal gibi ulaşım tesislerinde kişilerin üstlerini arama.
7- Özel güvenlik hizmetlerine dair kanun önleyici aramayı KAMUYA AÇIK olan ve KAMUYA AÇIK olmayan alanlar için 2 farklı düzenleme getirmiştir. Yani kamuya açık alanlarda ÖGG aramayı genel kolluğun denetim ve gözetimi altında yapabilir. CMK nin 90 ncı maddesine göre yapılan aramanın dışındaki hallerde doğrudan açık alanlarda arama yetkisi tanınmamıştır
8- ÖGG suç şüphesi üzerine yakaladığı kişiyi arayacaktır. Ve suçu ispata yarayan eşyaları ele Geçirmek ve herhangi bir saldırıdan korunmak amacıyla arama yapabilir,
9- ÖGG nin bir kimseyi görev alanında durdurarak soru sorması arama ve yakalama değildir.
10-ÖGG nin bir otomobili dışarıdan incelemek, camından içine bakmak, köpeğe koklatmak, koku detektörü kullanmak, bir kimsenin attığı çöpü, izmariti veya ambalajı incelemek arama sayılmaz.
11-ÖGG nin güvenlik kamerası ile görev alanını izlemesi arama veya özel yaşama müdahale olarak değerlendirilmez.
12- ÖGG mülkiyete konu yani koruduğu mülkiyette kapalı alanda görevli iken görevli amiri ve işverenin emri ile önleme araması yapmada tam yetkilidir.
13-ÖGG kartlı olarak görev alanına girişine izin verdiği halde izin verilen alan dışında dolaşanları engellemek, aramak ve alan dışına çıkartmak yetkisine sahiptir.
14-ÖGG 5442 sayılı iller idaresi kanununa göre vali veya görevlendireceği Mülki amir emrindeki kolluk kuvvetlerine yardımcı olmak maksadı ile kamu düzeninin korunması açısından ihtiyaç duyulması halinde arama yapabilir.
15-Okullarda görevli ÖGG nin arama yapabilmesi için işveren veya amiri tarafından yazılı olarak emir vermesi zorunludur. Aksi hakle arama Yetkisi doğmaz,
16-Tekel depolan, merkez bankası ve darphane gibi yerlerde ÖÖG ce yapılan arama hukuki bulunmaktadır.
17-ÖGG kolluk mensubunun yapacağı görev onun silahlı olmasını gerektirmiyorsa usulüne uygun olarak silahını teslim etmesini isteyebilir. Kolluk görevlisinin de silahını teslim etmesi zorunludur.
SİLAHLA GİRİLEYEMECEK YERLER
Tutukevi, cezaevi, nezarethane, akıl hastaneleri, hastanelerin psikiyatri bölümleri, mahkemelerin duruşma salonları, barut, dinamit gaz ve benzin gibi yanıcı ve patlayıcı maddelerin üretildiği ve depolandığı yerler. Uçaklara ve disiplin -kurullarına silahla girilmez.
ARANMALARI ÖZEL HÜKÜMLERE BAĞLI KİŞİLER
1- Cumhur Başkanları Anayasa Madde 105 sorumsuz olduğu için aranamaz.
2- Milletvekilleri dokunulmazlıkları nedeniyle ÖGG ce aranamaz.
3- Diplomatik dokunulmazlığı bulunan kimselerin araçlarını, eşyalarını ve üstlerini Arayamaz, kişiyi yakalayamaz ancak pasaport fotokopileri alınır. 4- Hâkim ve savcılar ağır cezalık suçüstü hali dışında adli amaçlı aranamaz,
5- Avukatlar ağır cezayı gerektiren suçüstü halinde aranamaz. ÖGG avukatların hazırladığı yazışma dosyalarını inceleyemez.
6- Noterler ağır cezayı gerektiren suçüstü hali dışında aranamaz.
7- Asker kişiler ağır cezalık meşhut suçlar hariç aranamaz, bu kişilerin suçüstü halinde yakalaması ile birlikte orantılı arama yapılabilir.
ÖGG NİN HUKUKA AYKIRI ARAMASI
1. Genel olarak arama kişinin temel haklarına müdahale edilmesi şeklinde değerlendirildiği için hukuka aykırı olur. Yani gerektiğinden fazla yapılan arama hukuka aykırıdır. Aşağıdaki hallerde ÖGG nin yapacağı arama hukuka aykırı olur.
2. Makul bir suç şüphesi yok iken yapılan arama,
3. Suça ait delilin bulunması için imkânsız yerin aranması,
4. Önleme aramasına maruz kalmak istemeyen ve özel güvenlik alanına girmekten vazgeçen kişinin aranması,
5. Görev alanında bulunmayan kişinin ağır cezayı gerektiren suçüstü hali dışında aranması, ARAMANIN BELGELENMESİ
6. ÖGG Herhangi bir şey bulunmasa bile suç şüphesi üzerine yaptığı aramayı tutanakla belirtecek
7. Herhangi bir el koyma ile sonuçlanan önleme aramasında el konulan alet veya eşyanın belirleyici özelliklerini ayrıntılı olarak tutanakla belirtmelidir.
8. Hiçbir şey elde edilmese bile zor kullanılmış ise zor kullanıldığının belirtilmesi gereklidir.
KABA ARAMA USULLERİ
1 - Çabuk arama usulü
2- Ayakta arama usulü
3- Duvara veya herhangi bir sütreye dayayarak arama
4- Çömelterek arama
5- Yatırarak arama ÖGG sadece kaba arama yapabilir. İnce arama genel kolluğun yetkisindedir.
ARAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1 - ÖGG nin teçhizatı tam olmalıdır.
2- Arama ekip marifeti ile yapılmalıdır. 3- Şartlara göre en uygun pozisyonda yapılmalıdır. 4- Duygusal değil ciddi, etkili ve nazik davranılmalıdır. Kişiyi rencide edici küçük düşürücü davranıştan kaçınılmalıdır. 5- Kişinin vücut hareketlerini dikkatlice gözlemlemek gerekir. 6- Arama kişinin ilk durdurulduğu yerde yapılmalıdır. 7- Önce şahıslar sonra eşyalar aranmalıdır. ARAÇ ARAMALARINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 1- Aracın sürücüsüne ÖGG kendini tanıtmalıdır. 2- Sürücüden kontak anahtarı alınır ve üstü aranır.
3- Araç aramaları ekiple yapılır.
4- Sürücüden sonra yolcular tek kapıdan indirilerek aranır.
5- Sürücü ve yolcular güvenli şekilde muhafaza edildikten sonra aracın içi ve varsa eşya aranır.
6- Aracın ön arka plakaları kontrol edilir.
7- Özellikle tankerlerde gövde üstündeki bölmelere dikkat edilir.
8- Gerektiğinde yükleyici hazır bulundurulmalıdır.
9- Çok araç yerine aranan aracın tipi ve eşkâline uygun araç durdurulmalıdır.
10- Arama sırasında mümkün oldukça ışıklı cihaz ve fosforlu yelek kullanılmalıdır.
11-Araç arandıktan sonra bir suç unsuru tespit edilememiş ise sürücü ve diğer Şahıslara teşekkür edilmelidir.
• SPOR KARŞILAŞMALARINDA ÖGG NİN ÖNLEYİCİ ARAMA VE EL KOYMA YETKİSİ •
Ülkemiz tarafından kabul edilen sportif karşılaşmalarda özellikle futbol maçlarında SEYİRCİNİN ŞİDDET GÖSTERİLERİNE VE TAŞKINLIKLARINA DAİR AVRUPA SÖZLEŞMESİ İMZALANMIŞTIR. (Madde 3) Bu sözleşmeye göre • Olay çıkarmakla tanınan veya çıkarması muhtemel kişileri; • Hiç maça almamak (Madde 3/6) • Stadın dışına çıkarmak (Madde 3/7) • Seyircinin stat içinde şiddet olaylarında kullanabilecekleri cisimleri sokmalarını engellemek. • Bu konu iç hukukumuzda 5149 sayılı spor müsabakalarında şiddet ve düzensizliğin önlenmesine dair kanun ile düzenlenmiştir. Bu kanun spor kulüplerinin ÖGG şirketlerinden hizmet satın alabilmesini hükme bağlamıştır. (Madde 5) • ÖGG nin spor müsabakalarında ateşli silah taşımaları yasaklanmıştır. Bu kanunun 6 ncı maddesine göre ÖGG ye stadyumun çevresinde, giriş kapılarında, turnikelerde, hakim kararı olmaksızın mülki amirin izni ile kolluk kuvvetlerinin denetiminde üst arama yapması madde ve cisimlere el koyma yetkisi verilmiştir. Spor müsabakalarında ÖGG personeli tahliye merdivenlerine seyircilerin arasına oturtulur. • Dışarıdan tehlike oluşabilecek yerlerde oturtularak güvenlik tedbirlerini almak. • Tahliye merdivenlerini boş bulundurmak. • Biletsiz seyirci girişini engellemek. • Aşın derecede sözlü olarak futbolculara, hakeme veya karşılıklı birbirlerine düzeni bozucu harekette bulunanları saha içindeki kolluk amirine bildirerek onun vereceği talimata göre hareket etmek. • 5149 sayılı yasaya göre ekonomik değeri olan para ve eşya kolluk kuvvetlerince tutanakla tespit edilir. Bir hayır kurumuna verilir. • EL KOYMA YETKİSİ (ZAPT) MUHAFAZA ETME •
TANIMI: Bir mal veya eşya üzerinde zilyede ait tasarruf yetkisinin kamu gücü kullanılarak kaldırılmasıdır. Mal veya eşyanın muhafaza altına alınmasıdır. ÖGG 3 halde el koyma yetkisine sahiptir. • Bir tehlikenin ya da suçun önlenmesi amacıyla bazı eşya ve aletlere el koymak • Bir suçun delili olan ve ayrıca bulundurulması, taşınması suç olan eşyaya ey koymak. • Terk edilmiş ve bulunmuş eşyaya el koymak. • Yapılması, taşınması, bulundurulması, satılması suç teşkil eden ve ruhsata tabi olan silah, patlayıcı madde gibi eşyalara el koyulur. Eşyaya el koymanın zorunluluğu suçta kullanılma ihtimalinin varlığıdır. Örneğin taş, sopa gibi şeyler bulundurmak yasak değildir ve aynı zamanda suç ta değildir. Ama bu aletler suçta kullanılırsa veya kullanılma ihtimali varsa el koymak zorunludur. El koyma yasada ÖGG için (Zapt ve muhafaza altına almaktır.) ÖGG bu yetkisini 5188 sayılı yasanın 7 inci maddesine göre kullanır. El koyduğu eşyayı en kısa sürede tutanakla genel kolluğa teslim eder. • ADLÎ EL KOYMAYA TABİ EŞYALAR ŞUNLARDIR.
Suçta kullanılan eşya
• Teşebbüs aşamasındaki bir suçta kullanılmak üzere hazırlanan eşya
• Suçun işlenmesinden dolayı meydana gelen eşya TCK. Madde 36/1
• Ruhsatsız taşınan eşya (silahlar) TCK. 36/3
• Serseri ve sabıkaların üzerinde bulunan suç işlemeye yarayan kesici ve delici aletler.
TERK EDİLEN VEYA BULUNAN EŞYAYA EL KOYMA
• ÖGG görevli olduğu yerde buldukları terk edilmiş eşyalara el koyacaktır. Terk edilmiş eşyaya el koyma bazen adli el koyma mahiyetinde olabilir. Bu eşyalar suçta kullanılmış olabileceği gibi bulundurulması ve taşınması suç teşkil edebilir. Örneğin silahlar ve patlayıcı maddeler.
• Fail suçu tamamlamadan suçta kullandığı eşyayı bırakmış veya suçu işledikten sonra atmış olabilir. Örneğin bir kapkaççının içini boşalttığı çanta, failin kanını sildiği mendil, kanlı bıçak benzeri suç delilleri ÖGG tarafından muhafaza edilmeli. Yani yerinden hemen alınmamalı, genel kolluğa bilgi verilmelidir. Ancak hemen bozulması söz konusu ise iyi bir şekilde muhafaza etmek yararlı olur. Ekonomik değeri olan kaybedilmiş ve buluntu eşya ÖGG tarafından sahiplerine iade veya kolluğa teslim etme amacıyla el konulur. ÖGG özelliklerini belirtmek suretiyle bulunan eşyayı sahibine teslim edebilir. Ancak özelliklerini belirtmede şüphe ederse genel kolluğa teslim etme daha uygun olur.
• EL KOYMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
• El konulan eşyanın cins, marka, model ve numarası teslim tutanağına yazılır.
• Hangi suçtan dolayı kimden, nereden ve ne suretle alındığı yazılır.
• Davacı ve mağdur ile şüphelinin kimliği yazılır.
• El koyma işleminde şahıs mümeyyizde ise vasisi veya velisi hazır bulundurulmalıdır.
• Görevlilerin ve tanıkların imzalan gereklidir.
ZOR KULLANMA YETKİSİ:
• Zor kullanma yetkisi 5188 sayılı yasanın 7 nci maddesinde her ne kadar bir yetki şeklinde belirlenmiş ise de asıl dayanağını iki şekilde açıklayabiliriz. • Kamu Hukukundan Dolayı Zor Kullanma Yetkisi;
• Özel Hukuktan Dolayı Zor Kullanma Yetkisi; o
1-Kamu Hukuku Açısından; T.C.K. nin 24 ve 25 nci maddelerinde meşru • Müdafaadan ötürü zor kullanma yetkisi belirtilmiştir. • Kanun hükmünü yerine getiren kimseye ceza verilemez. • Yetkili bir merciden verilip yerine getirilmesi görev gereği zorunlu olan Bir emri uygulayan kimse sorumlu olamaz.
• l. Kanun hükmünün yerine getirilmesinin açıklanması;
Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilemez.
• Yetkili bir merciden verilen bir emrin yerine getirilmesinin açıklanması; Gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup bilerek neden olmadığı ve başka suretle korunma olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu ile ve tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında orantı bulunma koşulu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilemez.
2.Özel Hukuktan Dolayı Zor Kullanma Yetkisi;
T.M.K. (Türk Medeni Kanunu) 981. maddesi meşru müdafaada bulunularak zilyedin korunması taşınır veya taşınmaz mala karşı girişilen eylemi sona erdirmek ve fiili hâkimiyetini sağlamak şeklinde açıklanmıştır. B.K. (Borçlar Kanunu) 52. maddesi; haksız bir saldırıya uğrayan şahsın bu saldırıyı durdurmak için kullandığı usulüne uygun meşru müdafaa hakkı sebebiyle saldırıda bulunan kişide ve bu kişinin mallarında doğacak zarardan ölürü tazminata hükmedilemez şeklinde açıklanmıştır.
• ÖGG zor kullanma yetkisini kullanırken • Görev yeri olmalıdır.
• Görev zamanında olmalıdır.
• Emrin mevzuatla belirlenen çerçevede olması gerekir.
• Özel güvenlik görevlisi kimlik kartının yakasında bulunması gerekir. ZOR KULLANMA YETKİSİNİN UNSURLARI
1- Yasaya Uygun Olma; Bu unsur zor kullanacak görevliye yasalarla zor kullanma yetkisinin tanınmış olmasını gerektirmektedir. ÖGG de bu yetkiyi medeni kanun, borçlar kanunu ve Türk ceza kanunundan almaktadır.
2- Zorunlu Olma; Zor kullanma en son tercih olarak kullanılmalıdır. Bu aşamaya gelmeden önce zor kullanmayı gerektirecek fiilin ortaya çıkmasını önleyici tedbirleri almak öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken bir husustur. Ancak alınan tedbirlere rağmen aksine bir fiilin baş göstermesi durumunda bu fiil sözlü ikazlarla durdurulmaya çalışılmalıdır. Eğer bu ikazlarla da failin fiili durdurulamıyorsa ve devam ediyorsa zor kullanmaktan kaçınmamak gerekir. Çünkü zor kullanmanın gerekliliğinin olduğu bir durumda yetkisini kullanmayarak görevlerinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme gösteren görevliler TCK. 257. maddesinde düzenlenmiş olan görevi ihmal suçunu işlemiş olurlar.
3- Dengeli Olma; Tehlikenin önlenmesi için gerekli olandan daha ağır ve sert tedbirler kişi hak ve hürriyetlerine tecavüz demektir. Yasalara uygun bir şekilde en son çare olarak kullanılan zor kullanma yetkisi bu sebeple dengeli olmalıdır ve zor kullanma kademeli olarak ve arttırılarak uygulanmalıdır. Dengeden kasıl şudur; saldın neticesinde zarar gören hak ile savunma neticesinde zarar görecek hak ve kullanılan araçlar arasındaki dengedir. Bu nedenle ÖGG zor kullanırken tutanakta zor kullanmanın unsurlarım açıkça belirtmesi gerekir. ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİLERİNİN UYMASI GEREKEN KURALLAR
1) Özel güvenlik görevlisi silahını görev alanı dışına çıkaramaz, başkasına kullandıramaz
2) Özel güvenlik kimlik kartım başkasına kullandıramaz
3) Silahım ve kimlik kartım başkasına kullandırması ve silahını görev alanı dışına çıkarması halinde 1000,00 TL para cezası ve kimlik kartının iptali cezası verilir
4) Özel güvenlik görevlisi sendika, dernek, siyasi parti üyesi olabilir (Kamu kesiminde çalışan) ÖGG siyasi parti üyesi olamaz
5) ÖGG göreve katılamaz
6) ÖGG lokavt nedeniyle işten uzaklaştırılamaz
7) ÖGG kartı olmadan yetkilerini kullanamaz,
8) ÖGG kartım resmi veya sivilde olsa kıyafetinin yakasında görünür şekilde taşıması gerekir
ÖGG NİN BİLMESİ GEREKEN YASALAR VE NUMARALARI
5188 sayılı ÖGG ile ilgili kanun
5237 CMK ( ceza mahkemeleri kanunu )
5271 TCK (Türk ceza kanunu)
2330 Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ÖGG memur sayılır.
2330 sayılı yasaya göre ŞEHİT, yaralanma, iş gücü kaybı halinde tazminat ödenir. Özel kurumlarda çalışanlar 4857 Sayılı İş Kanununa göre sözleşme ve sendikalı ise toplu sözleşmeye göre tazminat talebinde bulunabilir.
ANAYASA
Tanımı: Bir devletin biçimim belirten YASAMA, YÜRÜTME ve YARGILAMA erklerininin nasıl kullanılacağını gösteren ve vatandaşların kamu haklarını belirten temel yasadır.
TÜZÜK
Tanımı: Herhangi bir kurumun uygulayacağı hükümleri sırasıyla gösteren yazılı bir metindir. Tüzükler Bakanlar Kurulunca çıkarılır, Danıştay onayından geçirilir Resmi Gazetede yayınlanır.
YÖNETMELİK Tanımı
İdarenin iç yapışım ve çalışma tarzını gösteren yazılı metinlerdir. Kurum ve kuruluşlar tarafından hazırlanır Resmi Gazetede yayınlanır.
YÖNERGE
Tanımı: Yönlendirici ve açıklamak yazılı emirlerdir.
|
|
|
|
|
|
|
Bugün 17 ziyaretçi (23 klik) kişi burdaydı! |
|
|
|
|
|
|
|